صورت وضعیت پیمانکاری چیست و آیا کارفرما می‌تواند تمام صورت‌ وضعیت را بابت پیش‌ پرداخت برداشت کند؟

صورت وضعیت پیمانکاری سندی رسمی و معتبر است که به عنوان ابزاری کارآمد برای ایجاد هماهنگی میان پیمانکار و کارفرما عمل می کند. تهیه درست و اصولی این سند به پیمانکار کمک می کند تا علاوه بر مدیریت مخارج، شفافیت در روند پیشرفت پروژه را نیز افزایش دهد. همچنین این سند باعث پرداخت به موقع هزینه ها از سوی کارفرما می شود که مشکلات مالی و دعاوی حقوقی را در آینده به حداقل می رساند؛ از این رو تنظیم اصولی این سند و توجه به مراحل و جزئیات صورت وضعیت پیمانکاری حائز اهمیت است. در این مقاله قصد داریم ضمن تعریفی جامع از صورت وضعیت پیمانکاری، پاسخی مناسب به این سوال که آیا کارفرما می تواند تمام صورت وضعیت را بابت پیش پرداخت برداشت کند یا خیر ارائه دهیم.

صورت‌ وضعیت چیست؟

صورت وضعیت پیمانکاری سندی رسمیست که توسط پیمانکار تنظیم می شود و اطلاعات دقیقی در رابطه با پیشبرد اهداف پروژه، هزینه ها، زمان بندی و … را به کارفرما ارائه می دهد. مطابق با ماده 37 شرایط عمومی پیمان، پیمانکار در آخر هر ماه، وضعیت کارهای انجام شده از شروع کار تا تاریخ تعیین شده (طبق نقشه های اجرایی، دستور کارها و صورت جلسات) را اندازه گیری می کند، مقدار مصالح و تجهیزات پای کار را تعیین می کند سپس بر اساس فهرست بهای منضم به پیمان، مبلغ صورت وضعیت را محاسبه کرده و آن را به مهندس ناظر تحویل می دهد.

اجزای اصلی صورت‌ وضعیت شامل فهرستی از کارهای انجام‌شده تا تاریخ تنظیم، مقادیر کار (بر اساس فهرست‌ بها یا قرارداد)، مبلغ ناخالص صورت‌ وضعیت و کسورات می شود. کسورات در صورت وضعیت شامل، اقساط بازپرداخت پیش‌پرداخت، کسور بیمه و مالیات، سپرده حسن انجام کار و سایر کسورات قراردادی می شود.

پیش‌ پرداخت چیست؟

مطابق با ماده ۳۶ شرایط عمومی پیمان، کارفرما به منظور افزایش توان مالی پیمانکار توافق می کند تا مبلغی را به عنوان پیش پرداخت به پیمانکار پرداخت کند. میزان، روش پرداخت و چگونگی واریز پیش پرداخت و دیگر ضوابط آن، بر اساس دستور العمل مربوط به آن است که در زمان واگذاری کار به پیمانکار نافذ بوده و شماره تاریخ آن در اسناد و مدارک پیمان درج شده است.

طبق این ماده مبلغ پیش پرداخت در طول اجرای کار به تدریج، بر اساس درصد تعیین شده و متناسب با مبلغ صورت وضعیت های موقت مستهلک می گردد که به آن استهلاک پیش پرداخت می گویند.

به عنوان مثال اگر مبلغ اولیه پیمان ۱۰۰ میلیون تومان باشد و پیمانکار ۲۰% پیش پرداخت معادل ۲۰ میلیون تومان دریافت نمایید استهلاک پیش پرداخت به شرح زیر دریافت می گردد.

بنابراین اگر که پروژه مطابق با CBS (ساختار شکست هزینه) دارای 4 فاز باشد و پیمانکار در ابتدای کار 20 میلیون تومان پیش پرداخت دریافت نماید، در هر مرحله از اجرای پروژه بخشی از آن به نسبت پیشرفت کار از صورت وضعیت کسر می شود تا در پایان پروژه کل مبلغ مستهلک شود.

بنابراین اگر که پیمانکار در فاز اول صورت وضعیتی با مبلغ ۱۵ میلیون تومان و ۲۵ میلیون تومان به مهندس ناظر تحویل دهد؛ برای استهلاک پیش پرداخت با نرخ ۲۰% به ترتیب ۳ میلیون تومان و ۵ میلیون تومان کسر از مبلغ صورت وضعیت کسر خواهد شد.

آیا کارفرما می‌تواند تمام صورت‌ وضعیت را بابت پیش‌ پرداخت برداشت کند؟

در پاسخ به این سوال که کارفرما می تواند تمام صورت وضعیت را بابت پیش پرداخت برداشت کند یا خیر، در ادامه با توجه به شرایط عمومی پیمان به آن می پردازیم.

از نظر حقوقی و قراردادی این امکان برای کارفرما وجود ندارد. اگر در قراردادی از سوی کارفرما مبلغی به عنوان پیش پرداخت به پیمانکار داده شود کارفرما نمی تواند تمام صورت وضعیت را بابت پیش پرداخت برداشت نماید. در این شرایط کارفرما موظف است پیش پرداخت را با نرخ درصد تعیین شده از صورت وضعیت کسر نماید. به عبارت دیگر پرداخت های کارفرما پس از کسر اقساط پیش پرداخت و سایر کسورات قانونی مانند بیمه و مالیات، حسن انجام کار و … انجام می شود. این امر علاوه بر مغایرت با شرایط مالی پیمان می تواند جریان نقدینگی پیمانکار را متوقف نماید که در این شرایط به دلیل تخلف از مفاد پیمان، پیمانکار می تواند برای اعتراض رسمی اقدام نماید.

با استفاده از نرم افزار مدیریت قراردادها ی درگاه شما می توانید تمامی فرایندهای قراردادی خود را در بستری آنلاین و الکترونیکی مدیریت کنید. نرم افزار امور قراردادها با داشتن قابلیت کنترل صورت وضعیت، رسیدگی به اموری چون ثبت و مدیریت صورت وضعیت ها برای قراردادهای هزینه ای و درآمدی، محاسبه خودکار مبلغ الص هر صورت وضعیت، صدور یا دریافت صورت وضعیت بر اساس فهرست بها و مراحل تعریف شده در قرارداد، ارسال صورت وضعیت های الکترونیک به سامانه مودیان مالیاتی، امکان ثبت اضافات و کسورات قرارداد هنگام ثبت قرارداد و … را برای شما ساده و راحت می کند.

ما را در اینستاگرام دنبال کنید.